چه کسی نخستین نقشه جغرافیایی را ترسیم کرد؟

آیا می دانید که چقدر دشوار است اگر بخواهید جای دقیق خیابانها و ساختمانهای شهر خود را بیان کنید ؟ ولی اگر بخواهید بجای این کار ، تصویری کلی یا نموداری از موقعیت مکانی آنها را تهیه کنید ، قطعا ساده تر انجام خواهد گرفت . هرگاه چنین کاری را بکنید شما یک نقشه جغرافیایی ترسیم کرده اید .
نخستین نقشه ای که ما از آن نشانی در دست داریم نقشه ای است که روی گل رس ، رسم شده و سپس آنرا با آتش پخته اند . این نقشه مربوط به بیش از 4000 هزار سال پیش است و مصریان آن را تهیه کرده بودند .

در روزگار باستان ، زمینداران حدود زمین خود را نشانه گذاری می کردند .
پادشاهان نیز مرزهای کشور خویش را بر روی نقشه ای مشخص می کردند . ولی با اینهمه ، مشکل هنکامی پدید آمد که مردم خواستند جای قرا رگرفتن نقاط دور دست را نیز بر روی نقشه تعین کنند .
اشکال این کار در گرد بودن زمین نهفته بود . به همین جهت اندازه گیری مسافتهای دور ، به طور دقدق برای مردم دشوار می نمود .
اخترشناسان کمک بزرگی به نقشه کشان کردند . چه مطالعات ایشان با اندازه و شکل زمین سر و کار داشت .
روزی مردی یونانی به نام اراتوستنز که در 276 سال پیش از میلاد به دنیا آمده بود ، به تعین مسافتها در اطراف زمین پرداخت و نتیجه کارش هم بسیار نزدیک به حقیقت در آمد .
روش وی طوری بود که محاسبه دقیق مسافتهای شمال به جنوب را برای نخستین بار فراهم ساخت .
تقریبا در همان روزها بود که هیپارخوس پیشنهاد کرد بیاییندو یک نقشه جغرافیایی را با خطوطی از عرض و طول تقسم بندی کنند . بدین طریق ، خطهایی بنام (عرض جغرافیایی) یا مدارها ، و همچنین خطهایی بنام (طول جغرافیایی) یک نصف النهارها پدید آمدند .
هیپارخوس می گفت :
هنگامی که جای صحیح مدارها و نصف النهارها را پیرا می کنیم که در وضع کرات آسمانی ، خوب مطالعه کرده باشیم . این نظر را بطلمیوس نیز در قرن دوم میلادی ، بکار برد و نقشه ای بیاراست که با خطوط طول و عرض جغرافیایی ، با فواصل مساوی ، تقسیم بندی شده بود .
کتاب هندسه بطلمیوس تا پس از کشف امریکا نیز یک متن مستند به شمار می رفت .
بر اثر کشفهای کلمبوس و دیگران ، نقشه های جغرافیایی و دریایی ، بسیار مورد توجه قرار گرفت .
نخستین مجموعه بزرگ نقشه ها آبراهام ارتلیوس در 1570 شهر (آنتورپ) منتشر کرد .
گراردوس مرکاتور مردی بود که پدر نقشه کشی مدرن شناخته شده . او نقشه ای ترسیم کرد که (خطوط منحنی ) کره زمین را توانست با خطوط راست بر روی کاغذ نشان بدهد .
این نوع نقشه را (رسم در سطح ) خوانده اند ، زیرا که در آن ، نقشه زمین به طور مسطح ترسیم یافته است .
در نخستین صفحه کتاب مرکاتور تصویری از اطلس که دیوی غول پیکر در افسانه های یونانست ، به چشم می خورد . به همین علت است که اکنون مجموعه نقشه های جغرافیایی را به نام اطلس می خوانند.