مادر فیزیک ایران

آبان ماه ، یادآور تولد نخستین زن استاد فیزیک ایران و بنیانگذار رصدخانه و تلسکوپ خورشیدی تاریخ نجوم ایران است . بانویی که 30 سال از زندگی پربارش را به تربیت دانشجویانی پرداخت که اکنون خود استادانی بزرگ در این عرصه هستند.   

آلینوش طریان در 18 آبان سال 1299 هجری خورشیدی در خانواده ارمنی در تهران پا به عرصه گیتی نهاد.

وی تحصیلات پایه را در مدرسه ارامنه و دوره دبیرستان را در آموزشگاه انوشیروان دادگر زرتشتیان گذراند.سپس به گروه فیزیک دانشکده علوم دانشگاه تهران رفت و با درجه لیسانس فیزیک از آنجا فارغ التحصیل و به عنوان کارمند آزمایشگاه فیزیک دانشکده علوم استخدام و یکسال بعد به عنوان متصدی عملیات آزمایشگاهی در دانشکده علوم منصوب شد.

پس از مدتی با هزینه شخصی خود به بخش فیزیک اتمسفر دانشگاه پاریس رفت و در آنجا دانشنامه دکترای دولتی را از دانشگاه علوم پاریس در سال 1956 میلادی(1335 خورشیدی) دریافت و به دلیل خدمت به کشورش پیشنهاد کرسی استادی دانشگاه سوربن را رد کرد . به ایران بازگشت و با سمت دانشیار فیزیک رشته ترمودینامیک در گروه فیزیک مشغول به کار شد.

در سال 1338 هجری خورشیدی دولت فدرال آلمان غربی بورس مطالعه رصد خانه فیزیک خورشیدی را در اختیار دانشگاه تهران قرار داد و وی برای این بورس انتخاب شد و به مدت چهار ماه به آلمان رفت و بعد از انجام مطالعات به ایران بازگشت.

در تاریخ 9 خرداد 1343 به مقام استادی ارتقاء یافت و بدین ترتیب عنوان نخستین فیزیکدان زن ایرانی را ،که به مقام استادی رسید ،از آن خود کرد.

او در تاریخ 29 آبان سال 1345 به عنوان عضو کمیته ژئو فیزیک دانشگاه تهران انتخاب شد و سه سال بعد به ریاست گروه تحقیقات فیزیک خورشیدی موسسه ژئوفیزیک آن دانشگاه منصوب شد و در رصدخانه فیزیک خورشیدی که خود در بنیانگذاری آن نقش عمده ای داشت، فعالیت های علمی را آغاز کرد. استاد به زبانهای فرانسه، انگلیسی و ترکی مسلط است.

این بانوی ایرانی نخستین کسی بود که در ایران درس فیزیک ستاره ها را تدریس کرد، او در سال 1358 تقاضای بازنشستگی کرد و با موافقت رئیس دانشگاه به افتخار بازنشستگی نائل آمد.

آلینوش طریان زندگی خود را وقف بالابردن دانش فیزیک ایران کرد که اکنون ثمره های آن در زیرشاخه های نانو، فیزیک نوین و ... نمود یافته است او به دلیل مشغله های علمی هرگز ازدواج نکرد و اکنون در خانه سالمندان زندگی می کند، چرا که حتی خانه خود را برای ارتقا دانش ایرانی، سالهاست که وقف کرده است.

روز گذشته ( 18 آبان 1389 ) مراسم تجلیل از این بانوی بزرگوار ، همزمان با نودمین سالگرد تولد ایشان، با حضور فیزیکدانان به نام ایران و مسوولین در باشگاه آرارات برگزار شد.